Minggu, 11 Januari 2015

SULUK LINGLUNG SUNAN KALIJAGA

Banyak pelajaran yang bisa kita ambil dari pengalaman hidup, baik itu pengalaman hidup pribadi maupun orang lain. Orang Jawa menyebut belajar pada pengalaman orang lain itu sebagai “kaca benggala”. Nah, kini kita belajar pada pengalaman dari Kanjeng Sunan Kalijaga. Ketika itu, Kanjeng Sunan Kalijaga yang juga dijuluki Syech Malaka berniat hendak pergi ke Mekkah. Tetapi, niatnya itu akhirnya dihadang Nabi Khidir. Nabi Khidir berpesan hendaknya Kanjeng Sunan Kalijaga mengurungkan niatnya untuk pergi ke Mekkah, sebab ada hal yang lebih penting untuk dilakukan yakni kembali ke pulau Jawa. Kalau tidak, maka penduduk pulau Jawa akan kembali kafir. Bagaimana wejangan dari Nabi Khidir pada Kanjeng Sunan Kalijaga? Hal itu tercetus lewat Suluk Linglung Sunan Kalijaga. Inilah kutipan wejangannya:

Birahi ananireku,
aranira Allah jati.
Tanana kalih tetiga,
sapa wruha yen wus dadi,
ingsun weruh pesti nora,
ngarani namanireki


Timbullah hasrat kehendak Allah menjadikan terwujudnya dirimu; dengan adanya wujud dirimu menunjukkan akan adanya Allah dengan sesungguhnya; Allah itu tidak mungkin ada dua apalagi tiga. Siapa yang mengetahui asal muasal kejadian dirinya, saya berani memastikan bahwa orang itu tidak akan membanggakan dirinya sendiri.

Sipat jamal ta puniku,
ingkang kinen angarani,
pepakane ana ika,
akon ngarani puniki,
iya Allah angandika,
mring Muhammad kang kekasih.


Adapun sifat jamal (sifat terpuji/bagus) itu ialah, sifat yang selalu berusaha menyebutkan, bahwa pada dasarnya adanya dirinya, karena ada yang mewujudkan adanya. Demikianlah yang difirmankan Allah kepada Nabi Muhammad yang menjadi Kekasih-Nya.

Yen tanana sira iku,
ingsun tanana ngarani,
mung sira ngarani ing wang,
dene tunggal lan sireki iya Ingsun iya sira,
aranira aran mami.


Kalau tidak ada dirimu, Allah tidak dikenal/disebut-sebut; Hanya dengan sebab ada kamulah yang menyebutkan keberadaan-Ku; Sehingga kelihatan seolah-olah satu dengan dirimu. Adanya AKU, Allah, menjadikan dirimu. Wujudmu menunjukkan adanya Dzatku.

Tauhid hidayat sireku,
tunggal lawan Sang Hyang Widhi,
tunggal sira lawan Allah,
uga donya uga akhir,
ya rumangsana pangeran,
ya ALLOH ana nireki.


Tauhid hidayah yang sudah ada padamu, menyatu dengan Tuhan. Menyatu dengan Allah, baik di dunia maupun di akherat. Dan kamu merasa bahwa Allah itu ada dalam dirimu.

Ruh idhofi neng sireku,
makrifat ya den arani,
uripe ingaranan Syahdat,
urip tunggil jroning urip sujud rukuk pangasonya,
rukuk pamore Hyang Widhi.


Ruh idhofi ada dalam dirimu. Makrifat sebutannya. Hidupnya disebut Syahadat (kesaksian), hidup tunggal dalam hidup. Sujud rukuk sebagai penghiasnya. Rukuk berarti dekat dengan Tuhan pilihan.

Sekarat tananamu nyamur,
ja melu yen sira wedi,
lan ja melu-melu Allah,
iku aran sakaratil,
ruh idhofi mati tannana,
urip mati mati urip.


Penderitaan yang selalu menyertai menjelang ajal (sekarat) tidak terjadi padamu. Jangan takut menghadapi sakratulmaut, dan jangan ikut-ikutan takut menjelang pertemuanmu dengan Allah. Perasaan takut itulah yang disebut dengan sekarat. Ruh idhofi tak akan mati; Hidup mati, mati hidup.


Liring mati sajroning ngahurip,
iya urip sajtoning pejah,
urip bae selawase,
kang mati nepsu iku,
badan dhohir ingkang nglakoni,
katampan badan kang nyata,
pamore sawujud, pagene ngrasa matiya,
Syekh Malaya (Sunan Kalijogo) den padhang sira nampani,
Wahyu prapta nugraha.


Mati di dalam kehidupan. Atau sama dengan hidup dalam kematian. Ialah hidup abadi. Yang mati itu nafsunya. Lahiriah badan yang menjalani mati. Tertimpa pada jasad yang sebenarnya. Kenyataannya satu wujud. Raga sirna, sukma mukhsa. Jelasnya mengalami kematian! Syeh Malaya (S.Kalijaga), terimalah hal ini sebagai ajaranku dengan hatimu yang lapang. Anugerah berupa wahyu akan datang padamu.
Dari wejangan tersebut kita bisa lebih mengenal GUSTI ALLAH dan seharusnya manusia tidak takut untuk menghadapi kematian. Disamping itu juga terdapat wejangan tentang bagaimana seharusnya semedi yang disebut “mati sajroning ngahurip” dan bagaimana dalam menjalani kehidupan di dunia ini.



Jumat, 26 Desember 2014

Gansir Tawon Ngaji Tri Guna Upaya

Gangsir karo Tawon
Sinau Tri Guna Upaya

Gangsir yen urip kudu dewe, dewean, ndewe

Tawon yen urip bareng, mbareng lan mbarengi

Gangsir yen bareng mesti padudon, gelut, mati

Tawon yen dipisah mesti mati



Kabes wis pepestening gusti.

Minangka gusti utawa pemimpin kudu ngerti

Sipate rakyat sing dikewulani.

Mula kudu ngaji paham marang Tri Guna Upaya

Tri guna upaya tegese telung perkara nyaketake antarane gusti lawan rakyate

Rupa upaya tegese gusti iku kudu appal marang rupa rakyate

Wamsa upaya tegese gusti iku kudu ngerti tata laksana rakyate adat istiadat
paugeran umat


Guna upaya tegese gusti iku kudu ngerti marang sepira daya kapinterane 
kewulane.



Semarang 7 April 2014
Pojok Lor Wetan Gedung Pandanaran(Ki Gula Klapa)

Selasa, 23 Desember 2014

Grimis Kapisan

tuwukna tangismu kanggo nelesi lemah
nela lan suwe tan kejamah
tangan lan jiwa prakosa
wetokna kabeh luh lan kringet-mu
kanggo nyuburake gumuk lan sawah bengkah
wis suwe suket-suket teki, ngranti
tekane biyung dimen bali nyusoni bayi
kanggo katresnan sejati
dhuh biyang

wis wancine ngurupake dimar pepadhang
sawise bayi-bayi padha ngelak getihe kadhang

lumantar grimis riwis-riwis
gowok-gowok garing bisa kisenan banyu bening
sawangen kae wiji-wiji padha semi
ing pasrene ati kang wening


2002

Sumber : KUMPULAN GEGURITAN "Bocah Cilik Diuber Srengenge"

Udan Tengah Wengi

nyawang tlethike udan tengah wengi
kaya nyawang Guernica pating blasah
ing jrambah, aku adhep-adhepan
tanpa obah
kok suguhake glathi
kanggo nyacah daging mentah
geneya adam lan hawa mudhun bumi
nggawa ati semplah?


Surabaya,2001

Sumber : KUMPULAN GEGURITAN "Bocah Cilik Diuber Srengenge"

Sapu Panebah

sapu sada gumlethak ing kasur
ora obah ora mosik
garising nasib kaya wis diatur
tresna wis melahi
nalika raga dlujur
ginambar ing sprei
rupa dasamuka,arjuna,srikandi lan sembadra
apa durga ;an bethara kala

sapu sada dadi panebah
nebah dhadha
ngilangi lumut lan langese jiwa

karah,2007

Sumber : KUMPULAN GEGURITAN "Bocah Cilik Diuber Srengenge"

Manjing Rasa

beninge rasa rinasa
ing uritaning panembah
wiji suci sumarah
sangu talanging sedya
ngebaki sajadah
mbruwah turah-turah

nyandhi donga rinasa
trubus dadi wulu 
dadi kuku
dadi daging
dadi kulit
dadi balung
dadi sungsum
dadi gonging panguripan

ing wekas wis tanpa pungkas
mung ninggal tilas
manjing rasa rinasa
sukma lan raga wis tak prabeda
apa jatine ana lan ora ana?

2007

Sumber : KUMPULAN GEGURITAN"Bocah Cilik Diuber Srengenge"

SENI LENGGER BANYUMASAN


         Kesenian Lengger iku sejatine sakpadhuluran karo Tayub lan Gandrung, nanging kesenian iki misuwur gandhaarum ing tlatah Banyumas.
Jogedan iki biasane ditanggap ing acara-acara kaya mantenan, pitulasan lan rame-rame liyane. Nanging bedhane karo seni sarupa, lengger iki diiringi karo Calung Banyumasan sing digawe saka pring.
Lengger, yaiku jenis tarian tradhisional kang tumuwuh subur ing tlatah budaya Banyumasan. Lengger dipentasake ana ing ndhuwur panggung wektu wengi utawaawan , lan diiringi piranti calung. kesenian lengger awujud tari rakyat kang dienggo sabubare salah sawijine desa panen pari. Kesenian tradisional lengger merupakan tari rakyat yang secara turun-temurun dipakai setelah masyarakat suatu pedesaan melaksanakan panen padi.

Wujud tradhisi lisan masyarakat Banyumas, pertunjukan lengger dibagi dadi 4 babak yaiku :
·         Babak lenggeran
·         Babak badhutan
·         Babak kuda calung
·         Babak baladewan

www.wikipedia.org